तुझ्या विना...

(थँक्स टू प्राची : ) )

आसवांचा लोटला

नयनी महापूर हा

बरसुनि मेघ सारे

तरीही उमाळा उरे

अंधुकली सृष्टी सारी

हुंदका ओठांवरी

गहिवर शब्दांवरी

बोलल्या वाचूनही

अधरी थरथरत्या

गाज नावाची तुझ्या

गात्रातुनि अधिरता

अपूर्णता तुझ्याविना... तुझ्याविना

साकार तू!

चित्र जरा काढावे म्हणोनि,
           कुंचला माझिया हाती
           अन, रंग-सारे नयनी तुझ्या

घडवावी एक सुरई म्हणोनि,
                  चक्र माझिया हाती
                  अन, शाडुसम-मऊ स्पर्श तुझा

भरावा जरा कशिदा म्हणोनी,
               सुई माझिया हाती
              अन, रेशमी-गळाभर हात तुझे

रांधावे काही गोड म्हणोनि,
         तपेली माझिया हाती
         अन, उष्ण-ओले ओठ तुझे

विणावे जरा वाटले म्हणोनि,
           लोकर माझिया हाती
            अन, उबदार-घट्ट मिठी तुझी

गाणे जरा शिकावे म्हणोनि,
             सूर माझिया कंठी
             अन, रियाज सोबतीचा तुझ्या

सूर जरा छेडावे म्हणोनि,
       सतार माझिया हाती
       अन, षड्ज त्यातून साकार तू

लख लख

वाईचा कृष्णाघाट
त्रिपुरी पौर्णिमेची रात
तू आणि मी आणि
कृष्णेच्या गाभ्यातल्या
किती साऱ्या आभा ...

मिणमिणणाऱ्या पणत्या,
आकाशातल्या तारका,
अन कृष्णे मधे उतरलेले
त्यांचे मंद मंद
प्रतिबिंब...

तुुझ्या - माझ्या डोळ्यामधे
ज्योती तेवणाऱ्या
आसमंत मनातला
कसा जादुभरा
करी लख लख!

सोबत

कॉलेजच्या कट्यापाशी मी
अन समोरून आलास तू
थबकलास...

नजरेनेच विचारलस
हे काय?
लेक्चरला नाही येणार?

मैत्रिणींसाठी थांबलेली मी
उठून कधी चालू पडले
कळले नाही मलाही

आता नुसत्या तुझ्या
नजरेची सोबतही
पुरते मला!

काही वेगळच...

धो धो पाऊस
विजांचा कडकडाट
भरून आलेला अंधार
वेढून टाकणारा गारवा...

तशीच थोडी भिजत
थोडी थरथरच
थोडी कापत
मी वर्गात शिरले

वर्गात फक्त तू,
तू ही भिजलेला...
रुमालानी तोंड पुसत
तू वर बघितलस मात्र...

अन त्या एका क्षणात
तू काही वेगळच शिकवत गेलास
अन मीही शिकत गेले
काही वेगळच...!

पुरेसं

पायवाट नेहमीचीच
फक्त पाऊस...
तो, वेगळा होता

तू थोडा पुढे, मी मागे
अन मधेच एक
छोटासा ओहोळ

मागे वळून,समजून
तू नुसता हात
पुढे केलास

बस, तुझं नुसतं
तिथे असणंही
पुरेसं होतं

सगळं...
अगदी सगळं
पार करायला!

आनंद सोहळा

( एका मैत्रिणीचा अनुभव मनात असा उमटत गेला...)

पहिले दिसले ते
तुझे लुकलुकणारे डोळे
हळूच किलकिले करून पाहिले होतेस
तू पहिल्यांदाच मला
अन मी टिपली होती
त्यातली  सारी उत्सुकता
मला पाहण्याची, समजून घेण्याची

मग हळूहळू आली तुझ्या नजरेत एक ओळख
एक ओढ, एक हास्य, अन कधी पाणीही
पण कधीच उठला नाही
एकही स्वर,  एकही खिदळणं वा एकही हुंदका
सगळे हसू, आनंद, रडू, राग
सगळं सगळं चेहऱ्यावर उमटे
पण व्यक्त होणं नव्हतच कधी

हळू हळू तुझं अव्यक्त होणं
अंगवळणी पाडून घेतलं
पण पचनी नाहीच पडलं कधी
सतत कान आसुसलेले रहायचे
सतत चाहूल घेत रहायचे
प्रयत्न तर सतत सतत
नुसते प्रयत्न प्रयत्न प्रयत्न...

मग कधी तरी एखाद्या घट्ट मिठीतून
कधी थडाथडा मारलेल्या चापट्यातून
कधी झाडलेल्या लाथांतून
व्यक्त होत गेलास तू
कधी मला कळे, कधी नकळे
माझी, तुझी धडपड नुसती
कधी हसरी,कधी रडवेलीही
अगदी कधी हताशही

अन मग एक दिवस
अगदी नाहीच विसरू शकत
मी तो दिवस
एक नवीन तंत्र, यंत्र
त्याचा हात पकडून
मारलीस तू हाक, एेकू न येणाारी
पण पहिली हाक
त्या यंत्रावर व्यक्त होणारी

तुझी हाक पहिली हाक ... मॉम...

साऱ्या विश्वातला तो सुंदर अव्यक्त स्वर!
पोहोचला माझ्या पर्यंत
माझ्या आत आत
झिरपत गेला
पाझरत गेले माझे डोळे
अन तुझे डोळे?
ते तर आनंदाने
नुसते वाहात होते

त्या वेळची तुझी मिठी
जास्त घट्ट होती
जास्त समंजस होती
तुझ्या माझ्या संवादाचा
तो आनंद सोहळा होता
नवीन सुरू झालेला
अखंड वाहत राहणारा
आनंद सोहळा

- आरती

निळी राधा

भिजवू नको ना रे कृष्णा
निघाली बाजारी राधा

का छळिशी असा, कृष्णा
नवी वसने ल्याली राधा
भिजवू नको ना रे कृष्णा

गोपी भोवती साऱ्या, कृष्णा
गोप पाहती भिजली राधा
भिजवू नको ना रे कृष्णा

का रे मानत नाही,  कृष्णा
कशी जाईल घरास राधा
भिजवू नको ना रे कृष्णा

ना राहिले भान आता कृष्णा
तुझ्यातच विरघळली राधा
निळी राधा, घन:शाम कृष्णा
                 

सोबतीचा बंध

नाग मोडी
नदी वाहे
पाणी तिचे थंड

काळे काळे
ढग गच्च
ल्यालेली ती सांज

गार गार
वारा वाहे
झुळुक एक मंद

नाजुक साजुक
सायली तिचा
सवे अलवार गंध

काळे निळे
डोळे दोन
आपणातच धुंद

मऊ घट्ट
कर दोन
सोबतीचा बंध
         

मळभ

भरून आलाय खरा, 

पण पडेल तर शपथ

भरून आलाय खरा, 

पण पडेल तर शपथ!

सारीकडे मळभ नुसते, 

वर वारा भर्र भन्नाट

धुमशान वादळ नुसते, 

राज्य धुळीचे आभाळभर

धुमसून धुमसून, गडगडून 

क्षितीजभर भरून आलाय, 

पण पडेल तर शपथ

मधेच गर्जत चमकतेय

लखलखती वीज एक

धडकी भरवतेय काळजात 

आला आला म्हणावं तर 

सर्रकन हुलकावणी देऊन, 

जातोय निघून सरळ

अन पडेल तर शपथ

ढगांचे ग्रहण सुटून 

मधेच कवडशांचे उन 

जणु मनातले सगळे 

मळभ दूर होऊन

वाटतं लख्ख लख्ख 

समजलं सगळंच

अन असं म्हणे पर्यंत 

परत परत मळभ

पण पडेल तर शपथ

भरून आलाय खरा,

पण पडेल तर शपथ!

- 

डोहाच्या खोल तळाशी...

(माझी मैत्रीण मेघना हिच्या एका चित्रावर सुचलेले काही...)


हे काय असे लपलेले
डोहाच्या खोल तळाशी

रंगीत वरूनी पाहता
खोल आत काजऴ काळी

उत्साही सळसळती वरती
अन आत स्थिर-थंड-दबलेली

आनंदी, हसते वरवर
गुढ गंभीर हळवे खोलपरी

वर हलक्या मंदशा लाटा
डचमळे खोल अनावर काही

वर शांत दिसे जलाशय
गुपिते किती निद्रिस्त तळाशी

कातळावरची राणी

प्रकाशचित्र:  सौजन्य :  चैतन्य खिरे 

चहूकडे पाणी आणि कातळावर राणी    
भरून आली मनामधे निळी निळी गाणी

काठावरले वृक्ष त्याची जळात साउली
हलती डुलती पाने, तिला त्याच्या चाहुली

रावा उडे इथे तिथे, करावया पाहणी
रंगुनिया प्रेमात ती, घरटे नाजुक विणी

पिल्ले दोन सानुली, जणु घरटे ओंजळी
लुकलुकु डोळे अन, मऊमऊ लव्हाळी

दिन सारा येर झारा, भूक पिलांची कोवळी
मायबाप देती घास, चोच जणु रोवळी

घंटा निनादे काठावरली,  उंच राउळी
येई हळु विसाव्यास, रात्र निळीकाळी

किनारा

निळ्याशार पाण्याला लगटून    

पहुडलेली गुलबट पांढरी रेती...
रेती, जितकी हातात घट्ट पकडावी
तितकी सरसर निसटून जाणारी
अन लाटा, जितक्या कवेत घ्यावात
तितक्या हुलकावणी देऊन परतणाऱ्या...

कळली, कळली म्हणे पर्यंत
राधे, धारे सारखी फक्त स्पर्शून जाते
अन तो कन्हैय्या तर, स्पर्शून जाताना
पायाखालचा आधारही निसटू निसटू करून जातो

राधा काय, कृष्ण काय
दोघांना सुटं सुटं सापडवणं
काही खरंं नाही, काही सोपं नाही.
पण ते दोघे जेव्हा मिळून जातात
एकमेकांत, होऊन जातात एकरुप,
मग सोपं होतं त्यांना समजणं,
ओली पुळण सहज बसते हातात
अन खाली साचलेलं पाणीही
सहज होतं ओंजळीत घेणं

किनाऱ्यावर पहुडलेले दोघे
गुलबट गोरी राधा,
अन तिला कवेत घेणारा
निळा कृष्ण

भोज्या

खरच, तिथे काही नव्हतच...

घाबरण्यासारखं किंवा उदात्त वगैरे,
लखलखित प्रकाश किंवा
गुढगंभीर अंधार...
असं नव्हतंच काही ...

एक मंद, शांत, दिलासा देणारा
निळसर प्रकाश, एक अनामिक शांतता
आणि एक अनाकलनीय निर्विकारता...
आणि शांत मंद
दिलासादायक
निळा प्रकाश

एका क्षणी, खोल गाभाऱ्यातून उमटावेत
तसे डॉक्टरांचे शब्द
मनावर हलकेसे उमटत गेले...
श्वास घे, बेटा, श्वास घे...
मोठा श्वास घे बयो...
हळुहळू घंटेचे नाद उमटत रहावेत
तसे मनावर निनादत राहिले...

मी मजेत, निवांत
हळूच हसूऩ म्हटलं सुद्धा,
घेतेय की श्वास, नका काळजी करू...
अन मग डॉक्टरांचा
थोडे डळमळीत आत्मविश्वासातून
उमटलेले शब्द
मनावर आघात करत गेले...
मुली बोलू नकोस, श्वास घे
तुझ्या लेकासाठी तरी श्वास घे,
मोठा श्वास घे बयो...

अन मग मनातली ती
शांतता, तृप्तता हळुच हलली
लेकाचा चेहरा, त्या स्पंदनातून
सावकाश मनात उमटत गेला.
अन एक मोठा श्वास
जणू छाती भेदून शरीरात घुसला
अन त्या मंद प्रकाशातून
मी उलटी फिरले

आता डॉक्टरांचा आवाज समिप आला
गुड, मोठा श्वास घे
हळुहळू नेणिवेतली स्पंदनं
मनावर उमटू लागली
श्वास घेतला पाहिजे
ही जाणीवपूर्वकता आली
हळूहळू डोळ्यांच्या फटीतून
स्वच्छ पांढरा प्रकाश
जाणवू लागला

मनातल्या वलयांमधून
डॉक्टरांचा चेहरा
सांधला जाऊ लागला
आता तिथे एक आश्वासक हसू
माझी वाट पहात होते

मी पण हसले...
हसण्याच्या प्रयत्नात
एक मोठा ठसका बाहेर पडला
एक मोठा श्वास
भस्सकन शरीरभर
पसरत गेला...

अन तक्क्षणी लक्षात आलं,
अजून लेकाला,
त्याची आई
काही वर्ष तरी
नक्की मिळणार आहे!

पण खरच सांगते,
त्या तिथे भितीदायक
काहीही नव्हतं.
गुढगंभीर अंधार नव्हता
लखलखित साक्षात्कारी मूर्तीचा
कोणताही आकार नव्हता.

फक्त एक आश्वासक, आल्हाददायक,
असीम शांत असा
मंद निळा प्रकाश फक्त...
म्हटलं ना,
बाकी काही नव्हतं
तिथे...

नाळ

माझी सुपीक कुस उखडलीस तू...
सृजनाची लाल, ओली माती
कधीच झुगारून दिलीस
आत, आत खुरपत गेलास
अगदी  तुटली माझी
गाभ्यातली कणखरताही
एक एक ओलेपण
शोषून घेतलस
आणि टणकपणा
सगळा पोखरलास

अन उभी करत राहिलास
तुझी नवनिर्मिती ...
उंच उंच उभी करत गेलास
तुझ्या प्रगतीच्या
खाणाखुणा...
माझ्या पासून आपली नाळ
तोडत उठत राहिलास
उंच उंच अवकाशात
माझ्यापासून दूर दूर

पण माझ्यातले सृजन
शोषून घेण्यासाठी
पाय घट्ट रोवत राहिलास
माझ्याच कुशीत खोलवर
मातीतून उठशील वर वर
पण परतशील खोल खोल